Sermaye ve devlet ilişkisinin özel bir hali olarak ortaya çıkan yap-işlet-devret modelinin sağlık alanındaki uygulaması olan şehir hastanelerinin yarattığı israf ve kamu zararı Ankara sağlık ve meslek örgütleri tarafından raporlandı.
Ankara Tabip Odası, Ankara Dişhekimleri Odası, Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Ankara Şubesi Kamu Özel Ortaklığı (KÖO) ve genel bütçe ile yapılan şehir hastanelerini kapalı alan, maliyet, yatak başına maliyet, yapım süresi bakımından karşılaştırarak projelerdeki israfı yaptıkları ortak açıklamayla kamuoyu ile paylaştılar.
Şehir hastanelerini karşılaştırmak yeterli
Sağlık, emek, meslek örgütleri, iki farklı modelle yapılan şehir hastaneleri projelerinin karşılaştırmasının, projelerin israfını gözler önüne serdiğini kaydetti. Sağlık Bakanı Koca’nın 15 Kasım 2019 tarihinde yaptığı “Artık bu hastaneleri kendi bütçemizle yapabilecek tecrübeye sahip olduk. Bunları kendi imkanlarımızla yapmayı planlıyoruz. Zaten Erzurum ve Balıkesir hastanelerini kendi bütçemizden yaptık. Bütçemiz bunu yapmaya imkan veriyor” sözlerinin hatırlatıldığı açıklamada, 17 Temmuz 2021 tarihinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Erzurum Şehir Hastanesi açılışında yaptığı “Erzurum’a 1 bin 574 yataklı dev bir şehir hastanesi kazandırdık. Hayırlı olsun. Şehir Hastanemiz diğerlerinden farklı olarak tamamen Sağlık Bakanlığı’mız tarafından yapılıp işletilmektedir. Güncel fiyatlarla yatırım bedeli 979 milyon TL’yi bulan Erzurum Şehir Hastanemizin hayırlı olmasını diliyorum” sözlerine yer verildi.
Açıklamada, “Sağlık emek ve meslek örgütleri olarak şehir hastanelerine ilişkin itirazlarımızın haklılığını ‘Erzurum Şehir Hastanesi Projesi’ bir kez daha göstermiştir. Temel olarak iki başlıkla sunduğumuz itirazlarımız;
Birincisi, şehir hastaneleri projelerinin kapalı alan büyüklüğünün yatırım maliyetini arttırdığını ve sağlık hizmetleri ile uyuşmadığıydı. İkincisi, bu yatırımların sağlık hizmetleri mantığına uygun projeler haline getirilerek kamu kaynakları ile yapılmasıydı” denildi.
Sermaye daha fazla alana yayılmış
KÖO ve genel bütçe ile yapılan şehir hastanesi karşılaştırmasına dikkat çekilen açıklamada;
“Kapalı Alan Karşılaştırması; şehir Hastaneleri modelinin en büyük eleştirisi bu hastanelerin gereksiz kapalı alan büyüklüğüydü. KÖO ile yapılan 13 şehir hastanesinde 17.430 yatak hizmete girmiş olup, toplam kapalı alan 5.986.475 m²’dir. Bu 13 şehir hastanesinde yatak başına 344 m² alan düşmektedir. Kamu kaynakları ile yapılan Erzurum Şehir Hastanesinde ise yatak başına 245 m² kapalı alan düşmektedir. KÖO ile yapılan şehir hastaneleri, kamu kaynakları ile yapılana göre yatak başına 99 m² daha fazla kapalı alana sahiptir.
Maliyet Karşılaştırması; şehir hastaneleri müteahhitlerine 2021 bütçesinde 16.4 milyar TL (9,9 milyar TL kira bedeli, 6,4 milyar hizmet bedeli) bütçe ayrılmıştır” ifadeleri kullanıldı.
Aynı bütçe ile daha fazla hastane yapılabilirdi
Açıklama şöyle devam etti: “Güncel fiyatla yatırım bedelinin 979 milyon TL’yi bulduğu ifade edilen Erzurum Şehir Hastanesi ile diğer KÖO ile yapılan 13 şehir hastanesi karşılaştırmasına baktığımızda;
Sadece 13 şehir hastanesinin 2021 kira bedeli ile 10 tane, kira ve hizmet bedeli ile 16 tane Erzurum Şehir Hastanesi yapılabilmektedir.
Fiyaskoyla sonuçlandı
Ülkemizde de KÖO projelerinin kabulü noktasında ortaya atılan birçok iddianın bugün gerçekleşmediği görülmektedir;
Şehir hastaneleri vatandaşlarımız için özel hastane konforu hizmet sunma iddiası; vatandaşlarımızın hizmete ulaşmasında sorunlara neden olarak karşılık bulmuş,
Özel işletmelerle kısa sürede yapılacak iddiası; 10 yılı aşkındır açılamayan şehir hastaneleri yatırımları ile karşılık bulmuş,
Finansman sağlamada kolaylık sağlayacağı iddiası; yatırımdan çekilen firmalar, tamamlanmayan inşaatlar, finansman anlaşması yenilenen sözleşmeler ile karşılık bulmuş
Bütçede sorun yaşanmadan inşaatların tamamlanacağı iddiası; şehir hastaneleri sözleşmeleri gereği garanti ödemeler kapsamında döviz kuru, ÜFE oranları gibi artış oranları nedeniyle sağlık bütçesinde her geçen yıl payı artarak ana harcama kalemi olarak karşılık bulmuştur.
