TELGRAF- Kültür, sanat ve medya alanlarında faaliyet gösteren topluluk ve bireylerin karşılaştığı sansür, otosansür, yasak, engelleme yalnızlaştırma, karalamacılık, manevi linç vakâları sistematik olarak yaygınlaştırılıyor. Türkiye’de ifade özgürlüğü tehdit altında olan ve habere, bilgilenme hakkına, sanata, edebiyata, kısaca ifadeye değer veren herkesi sansürle mücadele konusunda demokratik micadeleyi yükseltmek,demokratik tepkileri çoğalmak muhalefetin yeni bir mücadele alınır.

Saray rejiminin inşa süreçini paralel olarak yoğunlaşan, keyfi yasaklara uymamanın, otosansür yapmamanın cezası gün geçtikçe daha da acımasız bir hâl almaktadır. Gazeteciler işten atılmakta; editörler ve önemli köşe yazarları ana akım medyada çalışmamaları için kara listeye alınmakta, birçok sanat topluluğu ve sanatçı kişisel fikirlerinden ya da yaptığı işlerden dolayı hedef gösterilip linç edilerek, işinden olmakta, haklarında davalar açılmakta ve sindirilmeye çalışılmaktadır. Türkiye’deki cezaevlerinde halen ifadeleri nedeniyle tutuklanmış ya da hüküm giymiş yüzlerce kişi bulunmaktadır.

Toplum bilincinin geliştirilmesi ve kısıtlayıcı yasa ve uygulamaları tersine çevirmek için hem fikir savunuculuğu hem hukuki hakların sonuna kadar kullanılması yoluyla yapacağımız tüm çalışmalar bireyleri ve onların kendi ağlarını, sansüre ve otosansüre karşı hukukî zeminde ve aynı zamanda demokratik direnmeleri hakkımızı kullanmaya cağırıyoruz.

Türkiye’de sanat ve medya alanlarında yer alan farklı seslerin ifade özgürlüğü için bir araya gelip seslerini birlikte yükseltebilecekleri bir platform olmayı amaçlayan SUSMA – Sessizliğe karşı platformunun çalışmalarını güçlendirmek önümüzdeki dönemin önemli görevlerindendir.

Metin-Kemal Kahraman konserine yasak

Metin-Kemal Kahraman’ın Muş’ta vereceği konser valilik tarafından konserden bir gün önce yasaklandı

17 MAYIS 2022

Metin-Kemal Kahraman kardeşlerin yarın yapılması planlanan Muş konseri, Valilik tarafından yasaklandı. İptal haberini, Metin ve Kemal Kahraman bir açıklama yayınlayarak duyurdu:

“Bilindiği gibi Muş konserimiz, haftalar öncesinden başvurusu yapılıp hazırlıklarına başlanmış küçük bir turnenin ilk ayağı olacaktı. Buna rağmen yasaklama kararı konserden bir gün önce ve mesai bitimine yarım saat kala telefonla, şifahen bildirilmiş, kararın yazılı bildirimini ise ancak bir sonraki gün mesai saatleri içinde alabileceğimiz söylenmiştir.

Böyle yapılarak yasaklamanın müzisyenler ve organizatörler için ve tabii bilet alan dinleyicilerimiz için sadece bir yasaklama olarak kalmayıp maddi, manevi bir yüke dönüştürülmesi amaçlanmıştır. Aylarca öncesinden müzisyenler o günlerini bu konser için ayırmışlardır; hiçbir kurumdan destek alınmadan konser salonu tutulmuş, bunun için ücret ödenmiştir; müzisyenler için uçak biletleri alınmış, otelde odalar rezerve edilmiştir; afişler basılmış, sosyal medyada paralı duyurular yapılmıştır; ve onlarca insan bütün bu işler için günlerce çalışmıştır… İşte bunların hepsi de bir yük olarak yaşatılmalıdır ki, yasak kendilerine reva gördükleri nefret yükünü biraz olsun rahatlatsın.

Başta MÜYORBİR ve MESAM olmak üzere meslek kuruluşlarımızı bu konuda tavır almaya davet ediyoruz. Daha geniş bir açıklamayı yarın, kararın yazılı bildirimini alınca yapacağız.

Selamlar. Saygılar.”

Matthaios Tsahouridis konserine engel

Trabzonspor’un şampiyonluk kutlamalarında sahne alacak Yunan şarkıcı Matthaios Tsahouridis hedef gösterilmesinin ardından sahneye çıkarılmadı

Trabzonspor’un şampiyon olması üzerine 14 Mayıs akşamı Trabzon Medical Park Stadyumu’nda düzenlenen kutlamalarda sahne alması planlanan müzisyen Matthaios Tsahouridis, Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ tarafından hedef gösterildi. Bunun üzerine, müzisyenin sahneye çıkması Trabzonspor yönetimi tarafından engellendi.

Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, Yunan sanatçı Matthaios Tsahouridis’i Twitter hesabından yaptığı paylaşımda şu şekilde hedef göstermişti:

“Matthaios Tsahouridis 19 Mayıs 1919’u sözde Pontus soykırımı yıldönümü olarak anan bir kişi. Eminim bilmiyordunuz. Lütfen kutlamaya gölge düşürmesin. Fenerbahçeli bir dosttan uyarı”

Bu sözler üzerine Trabzonspor yönetimi, Tsahouridis’in sahneye çıkmasına izin vermedi. Programda yer alan bir diğer sanatçı Apolas Lermi ise, Tsahouridis’e destek olmak ve bu kararı protesto etmek amacıyla sahneye çıkmadı.

Apolas Lermi’nin sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamanın bir kısmı şu şekilde:

“Bu akşam Trabzonspor kupa töreninde Matthaios Tsahouridis ile beraber planladığımız program bazı siyasi çevrelerin baskısından sonra Trabzonspor yönetimi tarafından iptal edilmiştir. Benden tek başıma sahne yapmam istendi ancak bunu kabul etmedim. Matthaios sahneye çıkmazsa çıkmayacağımı belirttim. Bizi görmek için gelen taraftarlarımızdan özür dileriz.”

Valilik yasağı sonrası Eskişehir’de Anadolu Fest iptal edildi

Eskişehir Valiliği’nin 15 gün sürecek eylem ve etkinlik yasağı ilan etmesinin ardından Anadolu Fest ekibi, yasak kararının festivali engellemek için çıktığını belirtti

10 MAYIS 2022

Eskişehir Valiliği 9 Mayıs 2022 tarihli duyurusunda, 10-24 Mayıs 2022 tarihleri arasında kentte 15 gün süreyle eylem ve etkinlik yasağı ilan etti. Yasak kapsamına “Valilik ve Kaymakamlıklarca, düzenlenmesi uygun görülenler ile Siyasi Parti faaliyetleri hariç olmak üzere, açık alanlarda yapılması düşünülen her türlü etkinliğin (yürüyüş, oturma eylemi, stant/çadır kurma, afiş/pankart asma, konser, şenlik, festival vb.)” girdiği belirtildi.

Valiliğin 15 gün sürecek eylem ve etkinlik yasağı ilan etmesinin ardından Anadolu Fest ekibi yasak kararının, 12-15 Mayıs tarihlerinde gerçekleşecek festivali engellemek için çıktığını belirtti. Twitter hesaplarından #FestivalimeDokunma etiketiyle yaptıkları paylaşımda festival ekibi şu ifadeleri kullandı:

“Kamuoyuna Duyuru;

9 Mayıs 2022 tarihinde Eskişehir Valiliği’nin açıkladığı 15 günlük yasaklama kararı hakkında bizler de siz değerli katılımcılarımıza bu konuda açıklama gereğinde bulunduk. Aylar öncesinde planladığımız ve çalışmalarına başladığımız festivalimiz de bugün açıklanan karar ile sizler gibi biz de hayretler içerisinde kaldık. Gerekli yasal mecralarda başvuru yapmamıza rağmen başvuru sonrasında herhangi bir red yazısı tebliğ edilmeden, üstüne festivalimizi engellemek amaçlı çıkan bu karar bizi derinden üzdü. Bu karar ile birlikte bir kısmı tamamlanan sahne kurulumumuz devam ederken polis ekipleri, hukuka aykırı şekilde valiliğin sözlü talimatı ile herhangi bir savcılık kararı ve belge gösterilmeden sürecimiz engelleniyor. Bu hukuksuz davranışı kınıyor, binlerce insanın emeği ve gençlerin sanat aşkının engellenmeye çalış[ıl]masını kınıyoruz. Süreçle ilgili hukuki süreçlerimiz başlatılmış[tır] ve bu konuda siz değerli katılımcılarımızı, süreç[le ilgili] bilgilendirmelerimiz devam edecektir.

Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”

K-Pop grubunun konseri engellendi

K-Pop grubu Mirae’nin konseri, “eşcinselliği yaymayı misyon edinmiş” bir grup olduğu ve cinsiyetsiz yaşam tarzını dünyaya empoze” ettiği söylenerek hedef gösterilmesinin ardından iptal edildi

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Ankara’da düzenlediği Başkent Kültür Yolu Festivali’nde Türkiye ve Kore’nin diplomatik ilişkilerinin 65. yıldönümüne özel olarak Güney Koreli K-Pop grubu Mirae da bir konser verecekti.

Grup sosyal medyada, “eşcinselliği yaymayı misyon edinmiş” bir grup olduğu ve “cinsiyetsiz yaşam tarzını dünyaya empoze” ettiği söylenerek hedef gösterildi. Sosyal medyada yürütülen bu kampanyada sonra, konser herhangi bir gerekçe gösterilmeden iptal edildi.

Kürtçe ‘Don Kîxot’ oyununa engel

Çayırova Belediyesi, Amed Şehir Tiyatrosu’nun Kürtçe ‘Don Kixot’ oyununu, sözleşme yapılmış olmasına rağmen salon vermeyerek engelledi

17 MAYIS 2022

Şanoya Bajêr a Amedê (Amed Şehir Tiyatrosu) tarafından Miguel de Cervantes’in Don Kişot kitabından Kürtçeye uyarlanan Don Kixot oyununun 28 Mayıs’taki gösterimi AKP’ye ait Çayırova Belediyesi tarafından engellendi.

Seyme Organizasyon tarafından Kocaeli Çayırova Belediyesi Necmettin Erbakan Kültür Merkezi’nde 28 Mayıs’ta sahnelenecek oyun için salon sözleşmesi yapılmış olmasına rağmen Çayırova Belediyesi son anda “Başka bir organizasyona tahsis edildi” gerekçesiyle oyunu engelledi.

Seyme Organizasyon, tiyatro oyununun yasaklandığını sosyal medya hesabından şu sözlerle duyurdu:

“Kocaeli’de 28 Mayıs tarihinde @amedtiyatro’nun sahneleyeceği “Don kîxot” oyunu için salon sözleşmesi yapılmış olmasına rağmen Çayırova Belediyesi’nce tarafımıza salonun başka bir organizasyona tahsis edildiği bilgisi verilmişti.

13 Mayıs akşamı 22.30’da, mesai saatleri dışında, telefonla tarafımıza aktarılan bu bilgi yaptığımız sözleşmeyi ihlal eden bir tutumdur. Kocaeli ilinde Don Kîxot oyunu ve Aynur Doğan konseri için verilen bu kararlar Kürt kültür ve sanatına dönük kabul edilemez bir yaklaşımdır.”

Müze Gazhane’de duvar resmine engel

Cartoon İstanbul Karikatür ve Mizah Festivali kapsamında karikatürist Ersin Karabulut’un Müze Gazhane’nin duvarlarına kaplanan bir çizimi, yapılan “müstehcenlik” eleştirilerinin ardından festival organizatörleri tarafından kaldırıldı

16 MAYIS 2022

Kadıköy’deki Müze Gazhane duvarlarına yapılan bir çizim, AK Parti Milletvekili Rümeysa Kadak ve Cumhurbaşkanı Danışmanı İsmail Cesur’un “müstehcen” oldukları için hedef göstermelerinin ardından festival ekibi tarafından kaldırıldı.

Kaldırılan “Monsterland” adlı eser karikatürist Ersin Karabulut tarafından üç sene önce Fransız bir dergi için çizilmiş, Uykusuz dergisinin ekinde de yer verilmişti.

İBB, Gazhane Müze’deki görselin kendileri ile ilgisi olmadığını, 19-22 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilecek Cartoon İstanbul Karikatür ve Mizah Festivali’ne Gazhane’nin ev sahipliğini yaptığını ancak eserleri festivali organize edenlerin seçtiğini açıkladı.

Festivalin organizasyon ekibi ise görselin İBB ile ilgisi olmadığını ve çizimin kaldırılmasının sebebinin gelen tepkiler olmadığını söyleyerek şu bilgileri paylaştılar: “Festival alanına birçok çizim geliyor, hepsi deneniyor ancak İBB içeriğe karışmıyor. Zira görselin kağıtta duruşu ile duvardaki çıkışı arasında farklar olabiliyor. Söz konusu görsel de tepki çektiği için değil, pikselleşme nedeniyle oluşan görüntü sorunu nedeniyle kaldırıldı.”

Çizimi hedef gösteren Milletvekili Kadak, konuya ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Kamuya açık, çocukların da girdiği alanda sergilenen malum rezil çizim, bugüne kadar Müze Gazhane’deydi. Az önce yerinde kontrol ettik, ‘tepkiler üzerine’ çizimi kaldırmışlar. Darısı kirli zihniyetlerinin başına…” dedi.

Cumhurbaşkanı Danışmanı İsmail Cesur da sosyal medya hesabında eseri hedef göstererek “Bu sözümona sanat eserinin adı nedir? Kim hangi sebeple yapılmasına izin verdi? Kime yaptırıldı? Ne kadar para ödendi? Cevap vereceğinizi sanmıyorum ama yine de soralım” dedi.

Dekandan sergiye engel

İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Mehmet Akbaş, Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği’nin (RATEM) Gaziantep Üniversitesi’nde yapacağı sergiyi sergide konu edilen bazı sanatçıların fotoğraflarını kastederek “İslam’a küfredenlerin fotoğraflarını koydurmam” diyerek engelledi.

16 MAYIS 2022

Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM) 10 Mayıs tarihinde Gaziantep Üniversitesi İletişim Fakültesi’nde “Aklıma Bir Fikir geldi” projesi kapsamında Telif Bilincini arttırmak için panel, yarışma ve sergilerden oluşan bir dizi etkinlik gerçekleştirdi.

Etkinlikler kapsamında yapılmak istenen sergi İletişim Fakültesi’nin sergi salonu uygun olmadığı için İlahiyat Fakültesi’nin fuaye alanına taşınmak istendi. Ancak İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Mehmet Akbaş, aralarında Atilla İlhan, Vedat Türkali, Adile Naşit, Sadri Alışık, Kadir İnanır, Turgut Uyar, Leman Sam gibi sanatçı ve yazarların fotoğraflarının bulunduğu afişlerin sergilenmesine izin vermedi.

RATEM heyetinin dekan Akbaş’la yaptığı görüşme de sonuçsuz kalınca sergi Hukuk Fakültesi’ne taşınmak zorunda kaldı. Heyetin dekan Akbaş’la yaptığı görüşme ise videoya yansıdı.

Görüntülerde, heyetten bir isim, “Arkadaşlar şöyle bir şeyden bahsettiler. Bazı eserlerin sergilenmesi dekan hoca tarafından uygun bulunmadı. Bu bizim açımızdan kabul edilebilir bir durum değil. Çünkü tüm eserler üniversite öğrencilerinin ürettiği eserler ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan, Dünya Ticaret Örgütü’nün merkezi Cenevre’de de sergilenen RTÜK ve TRT’nin de seçici kurulunda yer aldığı bir organizasyon. Şimdi bir bu üç dört eseri buradan çıkarırsak bu açıkçası sıkıntı yaratır. Hem bize yaratır. Hem biz bunu ulaştıracağız Kültür Bakanlığı’na, Hem YÖK’e hem Külliye’ye… Yani ‘bazı eserlerin sergilenmesi sakıncalı bulundu’ denilecek. Biz bir de medya meslek birliğiyiz. Dolayısıyla bunun altından biz kalkamayız. Bu yarın öbür gün televizyonlarda radyolarda haber olacak. Daha önce 40 üniversitede sergilendi. Bugüne kadar da hiç böyle bir şey ile karşılaşmadık” dedi.

Bu sözler üzerine dekan Akbaş, “Burası yalnız İlahiyat Fakültesi. Üniversite benim iznim olmadan… Ben İslam’a küfreden birinin fotoğrafını koyamam. İzin vermem yani. Benim şey anlayışım bu. Burada Halk Bankası kredi kartı tanıtımı yaptı. Defettim” dedi.

Bir başka yetkilinin, “Burada İslam’a kim küfrediyor ki?” sorusuna Akbaş, “Ben isim vermem zaten de, burası benim yetkimde” ifadelerini kullandı.

Radyo Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği (RATEM) Yönetim Kurulu Başkanı M. Aydın Şerbetçioğlu, konu ile ilgili yaptığı basın açıklamasında olaya tepki gösterdi. Başkan Şerbetçioğlu, RATEM’in Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteğiyle 2009 yılından bu yana ‘Aklıma Bir Fikir Geldi’ adı altında düzenlediği “Korsanla Mücadele Amaçlı Üniversiteler Arası İletişim Fikirleri Yarışması” eserlerinin yer aldığı sergiyi bu kez Gaziantep Üniversitesi’nde gerçekleştirmek için yola çıktıklarını, üniversitenin İletişim Fakültesi’nin sergi ve konferans salonu olmadığı için serginin İlahiyat Fakültesi’nin fuaye alanına taşımak istediklerini söyledi. İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Akbaş’ın direnciyle karşılaştıklarını açıklayan Şerbetçioğlu, “İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Akbaş, 35 ödül almış eserden 6 tanesine sansür uygulayarak sergilenmesine ‘İslam’a küfredenlerin fotoğraflarını koydurmam’ diyerek izin vermedi. Ayrıca ‘Burası benim yetkimde’ diyerek fakültenin fuayede alanını da vermedi. Aklıma Bir Fikir Geldi Yarışması’nda dereceye giren eserler daha önce 40 üniversitede sergilendi. Bugüne kadar hiç böyle bir durumla karşılaşmadık” dedi.

Aynur Doğan konseri iptal edildi

Gergedan Yapım ve BGST Organizasyon’un düzenlediği Aynur Doğan konseri, konsere beş gün kala Derince Belediyesi tarafından “uygun bulunmadığı” gerekçesiyle iptal edildi

16 MAYIS 2022

Derince Açık Hava Sahnesi’nde sahne alacak olan Kürt sanatçı Aynur Doğan’ın konseri Derince Belediyesi tarafından iptal edildi.

Konserin iptal edildiğini Twitter hesabından duyuran Derince Belediyesi, “İlçemiz sınırları içerisinde özel bir firmanın yapacak olduğu konser organizasyonunun yapılan detaylı inceleme sonucunda uygun olmadığı tespit edilmiş olup, etkinlik belediyemiz tarafından iptal edilmiştir” dedi.

Konseri düzenleyen Gergedan Yapım ve BGST Organizasyon bir açıklama yayınlayarak konserin iptal edildiğini belediyenin Twitter açıklamasından öğrendiklerini, konser ile ilgili bütün ödemeleri yapmış olduklarını ve dekontlarını ibraz ederek çalışmaları tamamladıklarını ve buna rağmen konsere beş gün kala, kendilerine herhangi bir açıklama sunulmadan konserin iptal edildiğini söyledi. Açılamada, başka bir tarihte ve aynı yerde düzenleyecekleri konserin ise iptal edilmediğini, sadece Aynur Doğan konserinin iptal edildiğini vurgulandı. Açıklamanın tam metni şu şekilde:

“Gergedan Yapım ve BGST Organizasyon olarak, 20 Mayıs’ta Kocaeli Derince Açıkhava sahnesinde yapacağımız Aynur Doğan konserinin iptalini Derince Belediyesi’nin Twitter hesabından öğrendik. Daha önceki tüm işlerimizde olduğu gibi 20 ve 25 Mayıs etkinliklerimizin de ödeme dekontlarımızı ibraz ettiğimiz ve çalışmalarını tamamladığımız halde konser, ‘konser organizasyonunun yapılan detaylı inceleme sonucunda uygun olmadığı tespit edildi’ gerekçesiyle Derince Belediyesi tarafından konserden beş gün önce bize bir açıklama yapılmadan iptal edilmiş oldu. Aynı koşullarda işlemlerini gerçekleştirip ödemelerini yaptığımız 25 Mayıs tarihindeki konserimiz devam ederken Aynur Doğan konserini yapamıyoruz. Dünyanın birçok ülkesinde konserler veren ve hayranlıkla takip edilen sanatçımız Aynur Doğan’ın büyük bir heyecanla başladığımız Türkiye turnesinde yaşanan bu olay ve bize göre gerekçesiz alınan bu karar kültür sanat dünyası ve ülkemiz için kaygı vericidir. Biz birlikte şarkılarımızı söylemeyi bırakmıyoruz. 18 Mayıs’ta İzmir’de başlayacak olan Aynur Doğan Türkiye turnesi Kocaeli dışındaki illerimizde devam ediyor

Hatay’da engelliler haftasında yapılmak istenen etkinlik iptal edildi

Türkiye Sakatlar Derneği Hatay Şubesi’nin merkez ilçe Antakya’daki Meclis Kültür Merkezi’nde engelliler haftası kapsamında sahnelenecek tiyatro oyununun valilik tarafından, kültür merkezindeki “teknik arıza” gerekçesiyle iptal edildiği duyuruldu

12 MAYIS 2022

Türkiye Sakatlar Derneği Hatay Şubesi’nin merkez ilçe Antakya’daki Meclis Kültür Merkezi’nde, engelliler haftası kapsamında 11 Mayıs 2022 Çarşamba akşamı saat 19.30’da sahnelenecek tiyatro oyununun valilik tarafından, kültür merkezindeki teknik arıza gerekçesiyle iptal edildiği duyuruldu.

İptal edilen oyunun, Çağdaş Sanat Atölyesi tiyatro grubu Mesreh El Emel tarafından Arapça sahneleneceği belirtildi. Etkinliğe gelen pek çok engelli vatandaşın iptal kararı sonrasında, arıza nedeniyle merdivenlerde mahsur kaldığı öğrenildi.

Türkiye Sakatlar Derneği Hayat Şube Başkanı Figen Vural Tekin, tiyatro oyununun iptaline ilişkin bir basın açıklaması yaptı. Tekin’in açıklaması şu şekilde:

“10-16 Mayıs Sakatlar Haftası dolayısıyla bugün [11 Mayıs 2022] Meclis Kültür Binası’nda hem bir tiyatro oyunumuz olacaktı hem de engelsiz koro grubumuz da birkaç parça söyleyecekti. Fakat maalesef, teknik bir arızadan dolayı elektriğin kesildiği ve onarılmadığı bize beyan edildi; oyunun başka bir tarihte oynayabileceği bize söylendi. Umarım 10-16 Mayıs haftası bitmeden –gerçekten teknik bir arıza yaşandığını umut ederek– oyunumuzun oynanmasını istiyoruz. Bizden bilet alan, bizimle birlikte olan, bizi destekleyen halkımıza teşekkür ediyoruz; aynı zamanda bu olaydan dolayı kendilerinden [özür dileriz]. Bu hafta içinde inşallah bu teknik arıza giderilir –inşallah öyledir–, oyunumuzu sahneleriz, birlikte el ele oluruz. Teşekkür ederim.”