İkitelli’de bulunan Aykosan Sanayi sitesinin onlarca blokla kaplı alanında çocuk işçilik olağanlaşmış bir durum haline gelmiş. Fason üretim yapılan ve ucuz emek gücüne dayanan bu alanda sayıları milyonları bulan çocuk işçiler sömürü çarkının içine hapsedilmiş durumda.
Evrensel’den Fırat Turgut ve Sinan Ceviz’in haberine göre, ünlü markaların isimlerinin yazdığı kolilerin bulunduğu atölyelerde, yapılan işe göre değişen metal, gaz ve yapıştırıcı kokuları… Maskeyle bile insanı rahatsız eden bu hava atölyelerde maskesiz çalışan binlerce işçinin ciğerlerine iniyor. Ancak aylardır, yıllardır bu kokuları soluyan işçiler, ileride büyük ihtimalle ciddi sağlık sorunlarına yol açacak, ciğerlerini tüketecek bu durumdan rahatsız olmadan çalışıyor.
Ayda 1200 TL alıyor
Sanayi sitesinde Fatih ve Bilal isimli iki çocuk işçi, okuldan koptuklarını belirtirken, geleceğe dair umutlarını da “mesleği kapmaya” bağlamış durumda. Koronavirüs döneminde kapalı olan okullar sebebiyle babasının yanında çalışmaya gelen Fatih “Dolum yapıyoruz, parfüm makineleri falan. Mesleği kaparsak bir şeyler yapacağız. Mesleği kapamazsak böyle git gel…” ifadelerini kullanıyor.
Sabah 09.00’da girdiği atölyeden akşam 20.00’de çıkıyor. Sigortasız çalışıyor, eline ayda 1200 lira geçiyor. Parayla ne yaptığını sorunca, “Ne bileyim, benim elime geçmiyor para. Abim alıyor. Abim de burada çalışıyor. Hepimiz akrabayız. Sabaha kadar PUBG oynuyorum. On numara, çok sarıyor” diyor.
Makas kullanmaktan bükülen parmaklar
15 yaşındaki çocuk işçi Muhammed, şişmiş ve yamulmuş parmakları ile “Sayacıyım. İlaç sürüyorum, dikişleri kesiyorum” diyor.
Bu işi yapan tüm çocukların parmakları sürekli makas kullandıkları için aynı durumda. “İlaç sürüyorum” sözü ise Muhammed’in ağzından çıkan kadar masumca değil. Bu yapıştırıcı, özellikle yaşı biraz daha küçük olan çocuklarda baş dönmesi, uyuşukluk yaratacak kadar etkili. Zaten dışarıda bu ve benzer yapıştırıcıları burnunun dibinden soluyanlara “balici” deniyor…
Suriyeli olan Muhammed haftada 450 liraya çalışıyor.
2 milyon çocuk işçiden sadece birazı…
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi “Çocuk işçilik yasaklansın!” başlıklı bir rapor yayımladı. Rapora göre dünya genelinde 160 milyon çocuk işçi bulunurken, Türkiye’de bu sayı 2 milyona yükselmiş durumda.
Salgınla birlikte artan işsizlik, yoksullaşma ve yoksunlaşma göz önüne alındığında, okullar tekrar açılsa bile bazı ailelerin maddi sorunlar nedeniyle çocuklarını okula gönderemeyeceği, çocukların haneye katkı için çalışmaya devam edeceğine işaret edilen raporda, şöyle denildi: